Miażdżyca jest jednym z najbardziej powszechnych schorzeń, które dotyczą układu krążenia. Najczęściej spotykana jest u osób starszych, choć często diagnozuje się ją również u osób młodszych. Jest to groźna i podstępna choroba, która wiąże się z licznymi powikłaniami dla zdrowia oraz życia. Zalicza się ją do grupy schorzeń cywilizacyjnych.

Bezpośrednią przyczyną występowania miażdżycy jest gromadzenie się w tętnicach blaszki miażdżycowej, która składa się z lipidów (głównie cholesterolu), włókien kolagenu i tkanki łącznej. Stopniowo zmniejsza ona światło tętnic i upośledza przepływ krwi, przy czym może doprowadzić do niedokrwienia narządów wewnętrznych. Jako najgroźniejsze skutki miażdżycy można wymienić zawały serca i udary mózgu, które mogą prowadzić nawet do śmierci.

Na ryzyko odkładania się w tętnicach blaszki miażdżycowej ma wpływ wiele czynników. Zachorowanie na miażdżycę grozi najbardziej osobom po 45 roku życia, jednakże znaczenie mają też czynniki genetyczne oraz predyspozycje rodzinne. Najczęściej miażdżyca wiążę się z niezdrowym trybem życia, do którego możemy zaliczyć brak aktywności fizycznej, przewlekły stres, palenie papierosów, spożywanie dużej ilości cukrów prostych oraz tłuszczów pochodzenia zwierzęcego. Miażdżyca często pojawia się razem z innymi chorobami, na przykład z nadwagą, otyłością, cukrzycą lub nadciśnieniem tętniczym.

Można wyodrębnić kilka rodzajów miażdżycy, ze względu na miejsce odkładania się blaszki miażdżycowej. Są to:
- miażdżyca mózgu - gdzie zaburzone są naczynia doprowadzające krew do mózgu
- miażdżyca kończyn dolnych - gdzie zaburzone są naczynia krwionośne nóg
- miażdżyca tętnic wieńcowych - gdzie zaburzone są naczynia doprowadzające krew do serca
- miażdżyca aorty - gdzie zaburzona jest główna tętnica człowieka, która doprowadza krew do wszystkich narządów.

Objawy miażdżycy mogą różnić się ze względu na rodzaj, z którym mamy do czynienia. Miażdżyca nóg daje objawy w postaci osłabienia i drętwienia kończyn dolnych, skóra chorego może być sina i pozbawiona owłosienia. Miażdżyca tętnic wieńcowych daje objawy w postaci bólu za mostkiem, który promieniuje do żuchwy, ramienia czy nadbrzusza i w przypadku nieleczenia może powodować zawał serca. Bezobjawowo natomiast najczęściej przebiega miażdżyca aorty, która bywa odkrywana przypadkiem, gdy lekarz np. zleci badania USG naczyń pacjenta.

Badanie poziomu cholesterolu we krwi, badanie USG tętnic, oraz USG Dopplera są podstawą zarówno profilaktyki, jak i diagnostyki miażdżycy. USG tętnic pozwoli określić zgrubienia i zwężenia naczyń, natomiast USG Dopplera pozwoli ocenić lekarzowi przepływ krwi w naczyniach. Dalsza diagnostyka choroby obejmuje również:
- angiografię, czyli wizualizację wnętrza naczyń krwionośnych
- EKG, jeśli podejrzewa się występowanie powikłań
- koronarografię, w celu określenia drożności tętnic wieńcowych.

Leczenie miażdżycy to wielokierunkowe działanie. Pacjent musi wyeliminować ze swojego trybu życia wszystkie czynniki, które mogą powodować odkładanie się blaszki miażdżycowej. Zamienić tłuszcze zwierzęce na roślinne, zrezygnować z palenia i zadbać o systematyczną aktywność fizyczną. Lekarz może zasugerować wdrożenie farmakoterapii, która obejmowałaby np. przyjmowanie leków przeciwpłytkowych, które zapobiegają zakrzepom. W przypadku chorób współtowarzyszących - cukrzycy, nadciśnienia lub hipercholesterolemii, ich leczenie jest niezbędne. Kompleksowe działania często poprawiają wyniki badań, a ryzyko pogłębiania się zmian miażdżycowych się zmniejsza.